सुजन दाहाल
श्रीमतीले श्रीमानलाई मायालु स्वरमा फोन गर्छिन कता होइसिन्छ रु श्रीमान् भने कुनै केटी संग डेटिङमा हुन्छ तर भन्छ म अफिस तिर छु अहिले विजी छु ल...........। एक व्यक्ति साथीलाई फोन गर्छ ...हेल्लो........ के गर्दै हो रु साथीचाहिले फोन उठाउछ तर ..हेल्लो........ म अहिले अलि विजी छु पछि कुरा गरौला नि । ए सुन न....पहिलो व्यक्तिले भन्दा भन्दै दोस्रो व्यक्तिले... फोन काटिदिन्छ....... । यी त केही उदाहरणका लागि प्रतिनिधी पात्र मात्र हुन् । .श्रीमान् र श्रीमतिका वीचका बोलिने झुट, प्रेमी र प्रेमिका वीचमा बोलिने झुट, साथी भाई तथा घर परिवारमा बोलिने झुट, कतिसम्म भने मान्छे एक ठाउमा छ म अर्कै ठाउमा छु भन्छ, एउटा काम गर्दै हुन्छ अर्कै काम गर्दैछु भन्छ , मजाले गफाडीको उपाधी पाउने गरी गफ चुटेर बसीरहेको हुन्छ म अहिले मिटिङमा विजी छु भन्छ, तास खेलेर बसीरहेको हुन्छ म ड्इटीमा छु भन्छ । अहिलेको मोवाइल संस्कृती यस ढंगको छ । पाइलै पिच्छे ढाट्ने र झुट बोल्ने । यसरी ईष्ट, मित्र साथीभाई घर परिवारले फोन गर्छन कति विजी जस्तो छिटो छिटो बोल्छ र जे सत्य हो त्यो भन्दैन जे झुटो हो त्यो भन्छ र दिग्गभ्रमित गर्छ अहिलेको मनुवा ।
आजकल यो मोवाइल फोनले मान्छेलाई बहुतै सजिलो बनाइदिएको छ । मोवाइल सही ढंगले इमान्दार भएर प्रयोग गरियो भने फाइदै फाइदा छ । मोवाइल बोक्न सजिलो पनि छ । सानो छ गोजीमा सजिलै अट्छ । यसको सही सदुपयोगले व्यापार व्यवसाय बढाउन सकिन्छ । नेपालमा यसको विकास बहुतै तीव्र गतिमा भएको छ र हुन आवश्यक पनि छ । पहिला पहिला सिम कार्ड लिनलाई रात दिन लाइनमा बसेर हात खुट्टा भाचेर बल्ल बल्ल लिएका दृष्टान्त जगजाहेरै छ । पहिला मोवाइललाई प्रतिष्ठा संग जोडेर हेरिन्थ्यो । मोवाइल धनीमानी, गन्यमान्य र ठूलाबडा भनौदा संग मात्र थियो । गरिव गुरुवाको पहँुचमा थिएन । यो हिसावले अलिले त मोवाइलको सिमकार्ड तरकारी किने जस्तै गरि लिन पाइन्छ र सजिलैसंग समाजका सवै वर्ग तह र तप्काका मानिसहरुको हात हातमा उपलब्ध छ । मोवाईलको यो ढंगको विस्तार हुन जरुरी पनि छ किनकी मोवाइल भनेको त संञ्चारको साधन न हो । जति बडी मोवाइलको विस्तार भएको छ उति नै बढी मानिसहरुलाई एक आपसमा संचार कायम गर्न सजिलो पनि भएको छ । अहिले त विश्वको जहासुकै पनि चाहेको बखत मोवाइल मार्फत् सजिलै संग कुरा गर्न सकिन्छ । यसबाट लाभ लिन सकिन्छ ।
मोवाइल फोनका यस्ता सुन्दर पक्ष संगसंगै विकृत पक्षहरु पनि दिनानुदिन बढ्दो क्रममा छ । मोवाइल फोनको सही प्रयोग नहुदा सामाजिक विकृती विसंगतिको वृद्धि र बिकासका लागि मलजलको काम गरिरहेको छ । मोवाइल घर परिवार, साथी भाई इष्ट मित्र वीचको सम्वन्धलाई जोड्ने माध्यम बन्नु पर्ने हो । मोवाइल एक्लो हुदाको साथी बन्नु पर्ने हो । तर अहिले त नक्कल पारी पारी बोल्ने र सके सम्म झुट बोलेर फोन गर्नेलाई बेवकुफ बनाउने, सेल्फीमा मुख चु.....च्या....उम.....उफ.... बनाउदै फोटो खिच्ने माध्यम बनिरहेको छ । आज हरेक घर घरमा पनि मोवाइल छ कि मान्छे छ भने जस्तो परिवारका सवै सदस्यहरु मोवाइलमा घरको विभिन्न कोणमा बसी व्यस्त र मस्त देखिन्छन् । परिवारका सदस्यहरु एक आपसमा बोल्न पनि फुर्सद नभए झै गर्दछ् । आफना दैनिक काम धन्दा छाडेर मोवाइलमा बढी सक्रिय देखिन्छन् । अर्थात् लिसो टासिएको झै टासिएर बस्छन् । कतिसम्म छ भने बच्चाहरुले मोवाइल बेगर भात सम्म खादैनन् ठूला मनुवाको त के कुरा गर्नु र ।
मोवाइल अहिले मान्छेको नसा भै सकेको छ । वरु एक छाक भात नभए नी हुन्छ तर मोवाइल भएन भने एक दिन त के एक पल विताउन पनि मानिसलाई गाह्रो भएको छ । कतिसम्म भने एक दिन मोवाइल विग्रियो भने रात भरी सुत्दैनन, छट्पटी गर्छन्, सास अड्केला जस्तो गछनर््, सफोकेसन भएको जस्तो हुन्छन् र अनिदै रात काट्ने स्थितीमा सम्म पुग्छन् । भन्न के खोजेको भने मोवाइल मानिसको एक अभिन्न मित्र मात्र नभई जीवन जीउन प्रमुख भूमिका खेल्ने मुटु कलेजो जस्तो अङ्गको रुपमा चित्रण गर्दन् अहिलेका मान्छे । यति हुदा हुदै पनि त्यही असल साथी र अङ्गको सही प्रयोग गर्न नसक्दा त्यसको राम्रो सिकार भइरहनु परेको छ ।
मोवाइलका कारण कयौका घरवार बिग्रिएका छन्, सुन्दर परिवार र गहिरो मायामा दरार उत्पन्न भएको छ । श्रीमान् श्रीमति वीच डिभोर्स भएका छन् भने मोवाइलमा झुट बोल्नाले साथीभाई परिवार टाडिएका उदाहरणहरु हाम्रो गाँउ समाजमा बढदै गईरहेका छन् । हाँसिखुसी चलिरहेको परिवार एकाएक छिन्न भिन्न भएका छन्, विग्रिएका छन् । अहिले आएर मोवाइल झुटको खेती गर्ने राम्रो र सजिलो साधन भएको छ । फोनमा मान्छे देखिदैन, कुन ठाँउमा छ ठाँउ ट्याक हुदैन अनि त उ सानले डाटेर झुटको खेती गर्दै आफुलाई गौरवान्वित भएको महसुस गर्दछ । मोवाईल प्रेमीहरुलाई अहिलेको मुख्य समस्या भनेको नै विस्वासको कमी हो । कसरी विस्वास गर्ने, विस्वास गर्ने कि नगर्ने, पाइलै पिच्छे मान्छेहरु झुट बोलिरहेका हुन्छन् , ढाटिरहेका हुन्छन् । फिल्मको ठूलै कलाकार जस्तो जिवन्त्त अभिनय मार्फत् झुटको खेतीमा रमाइरहेका हुन्छन् । मान्छेका आचरण र व्यवहार पनि छुद्र ढंगले तिव्र गतिमा परिवर्तन भै रहेका छन् । साथी भाई इष्ट मित्र घर परिवारमा झै झगडा र अविश्वासको खाडल मोवाईल प्रतिको लम्पट प्रेम संस्कृतीले नै खनिदिए जस्तो पनि देखिन्छ ।
समस्या जहिले पनि मानिसकै कारण सिर्जित हुने हुदा त्यसको सिकार र मारमा स्वयम मानिस नै पर्न जान्छ तसर्थ मोवाइलको विकास तथा विस्तार मानिसको सहजताका लागि गरिएको हो तर अहिले आएर यसको प्रयोग प्रतिको आचरण र मोबाईललाई गर्नु पर्ने कुशल व्यवहारको कमीले गर्दा, मानिसहरुले त्यसको गलत फाईदा पनि उठाइरहेका छन् । कतिपयले फोन गर्न पाएकै छ भन्दैमा जतिसुकै खेर पनि मान्छेलाई किरङ किरिङ .....पार्रै डिस्टर्व गर्ने प्रवृत्ति पनि छ । त्यस्तै मिसकल प्रवृति पनि देखिन्छ । मोवाइल आफनो लागि हो, मेरो सजिलोको लागि हो, मेरो दैनिक जीवनमा सहजताका लागि हो भन्ने मूल्य मान्यतालाई आत्मसाथ गर्दै यसको प्रयोगमा स्वनिर्मित एक प्रकारको आचार सहिंता तयार गरी सवैले प्रयोग गरे मानव जीवनलाई अधिक सहज बनाउन सकिन्छ । र कहिल्लै भन्नु पर्दैन म विजी छु ....................................
Comments
Post a Comment